Niezwykła bizantyjska moneta w Norwegii może pochodzić ze skarbu „ostatniego wikinga”
15 grudnia 2023, 13:52Władze norweskiej gminy Vestre Slidre pochwaliły się wyjątkowym znaleziskiem – jeden z detektorystów odkrył bizantyjską złotą monetę – histamenon. To jedyny histamenon znaleziony w Norwegii, a do tego świetnie zachowany. Moneta nosi minimalne ślady zużycia, a jej waga odpowiada standardowi. Na początku IV wieku standardową rzymską złotą monetą stał się solid, który nazywano po prostu „monetą”. W latach 60. X wieku cesarz Nicefor II Fokas wprowadził lżejszą złotą monetę o nazwie tetarteron. By odróżnić jedną od drugiej, tę pierwszą nazwano histamenonem
Zasypiają tylko na 4 sekundy. I tak ponad 10 000 razy na dobę
4 grudnia 2023, 17:18Zwierzęta spędzają znaczną część doby śpiąc. Sen jest niezwykle ważny dla zdrowa, w tym dla prawidłowego funkcjonowania poznawczego. Nieodpowiedni sen staje się też coraz większym problemem w zanieczyszczonym światłem i hałasem środowisku. Niedostateczny niezdrowy sen powoduje na przykład, że przysypiamy. Zamykamy na kilka sekund oczy, a aktywność naszego mózgu przypomina aktywność w czasie snu. Czy mikrosen może zapewnić jakiekolwiek korzyści snu czy też trwa zbyt krótko, by spełniał jakąkolwiek pożyteczną rolę? Naukowcy opisali właśnie pierwszy przypadek zwierzęcia, które skutecznie rozmnaża się na wolności, pomimo ekstremalnie pofragmentowanego snu.
Na średniowiecznym obrazie zidentyfikowano najstarsze przedstawienie pięściaka
3 listopada 2023, 17:01Naukowcy z Dartmouth College i Uniwersytetu w Cambridge ustalili, że na Dyptyku z Melun (ok. 1455 r.) znajduje się najstarsze znane artystyczne przedstawienie pięściaka kultury aszelskiej. Autor, francuski malarz Jean Fouquet, przedstawił na prawym panelu Dziewicę z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów oraz cherubinów. Na lewym widnieje zaś zleceniodawca dzieła Étienne Chevalier - skarbnik i sekretarz króla Karola VII - ze swoim patronem św. Stefanem (Szczepanem). Ten ostatni trzyma Nowy Testament. Na księdze stoi kamień o charakterystycznym migdałowatym kształcie.
Technologia pozwoli rozwinąć złoty skarb i odsłoni tajemnice wczesnego średniowiecza w Danii?
2 listopada 2023, 12:19Dwa lata temu w wielkiej tajemnicy duńscy archeolodzy prowadzili wykopaliska w miejscowości Vindelev, kilka kilometrów od kolebki duńskiej państwowości – Jelling. Znaleziono tam najwspanialszy złoty skarb Danii. Składa się z 16 brakteatów i 4 rzymskich medalionów. Na jednym z brakteatów odkryto najstarszą wzmiankę o Odynie. Skarb wskazuje, że w Vindelev rządziła nieznana dotychczas, lokalna dynastia. Naukowcy mają nadzieję, że badania ujawnią wiele nieznanych faktów z historii Danii. Problem w tym, że niektóre brakteaty są powyginane i nie widać wszystkiego, co na nich jest. Uczeni boją się je rozprostować. Mają nadzieję, że w sukurs przyjdzie nowoczesna technologia.
Archeolodzy znaleźli skarb ukryty prawdopodobnie przed masakrą klanu MacDonaldów z Glencoe
11 października 2023, 12:25Archeolodzy z Uniwersytetu w Glasgow natrafili na skarb monet ukryty pod kominkiem. Wg nich, schowano go tuż przed rzezią w Glencoe, do której doszło w 1692 r. Masakra została dokonana przez żołnierzy angielskich na klanie MacDonaldów.
Przez studentów Oksford był w średniowieczu angielską stolicą zbrodni
28 września 2023, 10:01Średniowieczni studenci uczynili z Oksfordu wyjątkowo niebezpieczne miejsce. Naukowcy pracujący przy projekcie Medieval Murder Maps, w ramach którego na mapy średniowiecznych brytyjskich map nanoszone są przypadki morderstw popełnionych w XIV wieku, dodali właśnie do swojej mapy – na której dotychczas był tylko Londyn – miasta York i Oksford. I okazało się, że odsetek morderstw w Oksfordzie w przeliczeniu na liczbę ludności, był nawet 5-krotnie wyższy niż w Londynie i Yorku. A wszystko za sprawą studentów.
Średniowieczna płaska Ziemia. Jak między starożytnością a renesansem wyobrażano sobie kształt planety
13 września 2023, 09:21Jednym ze współczesnych symboli średniowiecza jest „płaska Ziemia”, popularne przekonanie, jakoby ludzie wówczas uważali, że nasza planeta jest płaska. Przekonanie o tym, że w średniowieczu wierzono w płaską Ziemię wiele mówi jednak nie o średniowieczu, a o czasach współczesnych. Ten rozpowszechniony obecnie pogląd jest bowiem mitem stworzonym przed około 200 laty i od tej pory podtrzymywanym.
Gdańskie Muzeum Bursztynu kupiło wykonaną z pianki morskiej cygarniczkę arcyksięcia Rudolfa
8 września 2023, 12:17Na wystawie stałej w Muzeum Bursztynu w Gdańsku można oglądać cygarniczkę syna słynnej cesarzowej Sisi – tragicznie zmarłego arcyksięcia Rudolfa Habsburga-Lotaryńskiego. Do jej wykonania wykorzystano sepiolit (piankę morską) oraz bursztyn bałtycki. Cygarniczka, którą kupiono za ok. 15 tys. EUR, pochodzi z początku lat 80. XIX w. Jest to przedmiot, który praktycznie nie ma odpowiedników dla schyłku XIX wieku. Tego typu obiekty, a mówimy tu o przedmiocie osobistym należącym do członka ówczesnej elity Europy, nieczęsto pojawiają się w obiegu – podkreśla dyrektor Muzeum Gdańska Waldemar Ossowski.
Tak mógł wyglądać prawnuk Sobieskiego, Śliczny Książę Karolek, gdy wszczął powstanie jakobickie
4 września 2023, 13:16W 1745 r. Karol Edward Stuart – zwany Ślicznym Księciem Karolkiem (ang. Bonnie Prince Charlie) lub Młodym Pretendentem – z pomocą Francji i Hiszpanii wywołał w Szkocji powstanie jakobitów, by zaprowadzić swojego ojca Jakuba Franciszka Edwarda Stuarta na tron Wielkiej Brytanii i Irlandii. Po początkowych sukcesach, w 1746 r. został pokonany na polu Culloden i wrócił do Francji. Naukowcy z Uniwersytetu w Dundee odtworzyli, jak mogła wyglądać jego twarz w tym okresie.
Ozdoba nosa z ludzkiej kości. Pierwsze takie znalezisko w Palenque
31 sierpnia 2023, 11:28W Palenque, dawnym mieście Majów, po raz pierwszy znaleziono bogato zdobioną ozdobę nosa wykonaną z ludzkiej kości. Ozdoby takie nosili władcy oraz kapłani, podczas ceremonii, w czasie których wcielali się w K'awiila, boga kukurydzy i płodności. Niezwykły zabytek pochodzi z późnego okresu klasycznego (600–850). Został złożony w rytualnym depozycie na zakończenie jednego z budynków pałacu w Palenque.
